طب پیشگیری از دیدگاه حکیم جرجانی

بهداشت عمومی یا پزشکی پیشگیری، شاخه ای از علم پزشکی است که هدف آن حفظ و افزایش سطح سلامت افراد جامعه به صورت کلی است. دانشمندان ایرانی به ویژه در طی قرون وسطی که بر محافل علمی جهان، سیطره داشتند، نقش مهمی در پیشبرد دانش پزشکی ایفا کرده اند. جرجانی را یکی از دانشمندان بزرگ ایران و جهان در سده های پنجم و ششم هجری و احیاکننده علم پزشکی می دانند. ذخیره خوارزمشاهی، معروف ترین اثر جرجانی، به فارسی نوشته شده است. پیش از جرجانی، حتی بعد از او هم کتاب جامعی از این دست در هیچ کشوری نوشته نشده است. یکی از موضوعاتی که در طب سنتی ایران به آن پرداخته شده است، طب پیشگیری است. در طب سنتی ایران، پیشگیری از ابتلا به بیماری و حفظ سلامت افراد بر درمان تقدم دارد و بدین سبب اهمیت بسیاری دارد. مبحث سته ضروریه یا اصول شش گانه پیشگیری که در کتب حکمای طب سنتی ایران و از جمله در تألیفات جرجانی است، عبارتند از: هوا، حرکت و سکون، خواب و بیداری، خوردنی و آشامیدنی، استفراغ و احتقان و اعراض نفسانی. از دیدگاه جرجانی پیشگیری مقدم بر درمان بوده و ساده تر و کم هزینه تر است.